کلمه پی آر پی مخفف کلمه (PLASMA RICH PLATELET) یعنی پلاسمای غنی شده از پلاکت میباشد. روشی جدید، ایمن و تاثیرگذار است که در آن با استفاده از اجزای خون خود فرد جهت تحریک و نوسازی بافتهای آسیب دیده در مناطق صورت، گردن، سر و سینه، دستها و بدن استفاده میشود.
پلاسما جزئی از خون است که در حاوی فاکتورهای خاص و پروتئین است. این موارد به انعقاد خون (لخته شدن) کمک میکنند. همینطور انواع خاصی از پروتئینها در پلاسماجت وجود دارند که برای رشد سلولی مورد نیاز هستند.
ترکیب فعلی پی آر پی طی تحقیقات گسترده، با ایزوله کردن و انتخاب هدفمندانه از اجزا پلاسمای جدا شده از خون بدست آمده است.
با حضور فاکتور رشد در بافت مورد نظر طی تزریق پی آر پی این ترمیم بافتی با سرعت زیادتری انجام میشود. تزریق پی آر پی میتواند نتایج درمانی دراز مدت برای فرد به همراه داشته و میتواند یک روش دائمی برای بهبود فرآیند طبیعی ترمیم بدن باشد.
ماندگاری آن در مقایسه با تکنیکهای سنتی کاهش درد، بیشتر است. برای آشنایی بیشتر با روش پی آر پی ادامه مطلب را دنبال کنید.
پی آر پی چیست؟
پی آر پی نامی اختصاری از درمان با «پلاسمای غنی از پلاکت» یا «Platelet-Rich Plasma» است. برای این که بتوانیم درمان PRP را توضیح بدهیم، ابتدا باید با پلاسما و پلاکت آشنا شوید.
خون بدن از دو بخش کلی تشکیل شده است:
هماتوکریت
این بخش شامل سلولهای خونی مثل گلبولهای سفید، قرمز و پلاکتها میباشند.
پلاسما
بخش زمینهای و مایع خون که شامل آب و مواد محلول در آن مثل پروتئینها، مواد معدنی، مواد غذایی و … است.
برای درمان پی آر پی، ابتدا مقداری خون از بازوی شما گرفته میشود. این مقدار برابر با خونی است که برای آزمایشهای دیگر خون در آزمایشگاه از شما گرفته میشود؛ یعنی حدود ۱۰ االی ۲۰ میلیلیتر.
نمونهی خون شما درون دستگاهی به نام سانتریفیوژ قرار گرفته و در این دستگاه با چرخش سریع و بر اساس نیروی گریز از مرکز، قسمتهای مختلف خون جدا میشوند.
در نهایت محلول به دست آمده که غنی از پلاکتهای خونی است. احتمالاً با نقش اصلی پلاکتها که لخته کردن خون و پیشگیری از خونریزی است، آشنا هستید. علاوه بر این، پلاکتها نقش بسیار مهمی در پروسه بهبودی و ترمیم آسیبهای بافتی دارند.
پس از جداسازی و آمادهسازی محلول PRP، آن را به پوست شما تزریق خواهند کرد. با ورود محلول به ناحیهی دچار مشکل، فاکتورهای رشد از پلاکتها آزاد خواهند شد. این فاکتورها سه عملکرد مهم انجام میدهند:
- موجب تحریک تشکیل کلاژن میشوند. پروتئین کلاژن به نوعی سیمان بافتهای بدن است.
- موجب تشکیل عروق خونی تازه میشوند.
- موجب ساماندهی و تقسیم سلولها میشوند.
کاربردپی آر پی
هنوز هم محققان در حال آزمایش روی کاربردهای تزریق پی آر پی هستند. از جمله کاربردهای پی آر پی عبارتند از:

تقویت رشد مو
پزشکان برای تقویت رشد مو و پیشگیری از ریزش آن، تزریق پی آر پی به سر را پیشنهاد میکنند. تزریق پی آر پی در درمان آلوپسی آندروژنیک، که با نام طاسی الگوی مردانه شناخته میشود، بسیار موثر میباشد.
کاشت مو
پی آر پی را میتوان هنگام کاشت مو برای ناحیه دریافتکننده مو استفاده نمود. تزریق پی آر پی در این ناحیه موجب میشود زخمها زودتر بهبود پیدا یابند. قرارگرفتن گرافتها سریعتر از حالت عادی انجام خواهد شد.
همینطور در مواردی که کاشت مو امکان دارد موجب ایجاد لک شود، پی آر پی مو میتواند تا حد زیادی جلوی این عارضه را بگیرد. از جهتی از پی آر پی برای بهبود سرعت رشد موهای کاشته شده نیز استفاده میشود.
ترمیم بافتها
پزشکان از تزریق پی آر پی برای درمان مشکلات مزمن تاندون مثل آرنج تنیسبازان، تاندونیت آشیل در مچ پا، زانوی جهنده یا درد در تاندون کشکک زانو استفاده مینمایند.
تاندونهای نوارهای بافتی سخت و ضخیمی دارند که عضله را به استخوان متصل میکنند. آنها معمولا پس از آسیبدیدگی بهبود پیدا کرده و پی آر پی به بهبود سریعترشان کمک بسیاری میکند.
جوانسازی پوست
پی آر پی میتواند موجب بهبودی بافت و انعطافپذیری پوست شوند و آسیبهای پوستی مثل جای زخم، جای جوش، چینوچروکها و… را رفع کند. تزریق پی آر پی به پوست رشد سلولها را تحریک کرده و از این جهت به جوانسازی آن کمک میکند.
کم شدن التهاب پوستی
تزریق پی آر پی به پوست سر، التهابات پوستی را کم میکند و از این جهت موجب کم شدن ریزش مو و بهبود پوست سر و صورت میشود.
علاوه بر این، پی آر پی میتواند به کاهش التهابات ناشی از آرتروز هم کمک خوبی کند. یک مطالعه انجامشده در سال ۲۰۲۰، تاثیرات مثبت پی آر پی را در ترمیم زخم نشان داده است.
نتایج این مطالعه همینطور تاثیر مثبت PRP را روی مخاط بینی اثبات کرده است. طبق این نتایج، تزریق پی آر پی به مخاط بینی آسیبدیده میتواند اثرات ضدالتهابی و نرمکننده مخاط را به همراه داشته باشد.
بنابراین این تکنیک درمانی در حفظ فیزیولوژی بینی و عملکرد بهتر آن نیز موثر است.
پس در یک جمع بندی:
تقویت رشد مو، کاشت مو | ترمیم بافتها |
جوانسازی پوست | کم شدن التهاب پوستی |
عوارض پی آر پی
عوارض پی آر پی مو هم میتواند مانند عوارض معمول این تکنیک درمانی یا ناشی از روش تزریق باشد. از جمله عوارض احتمالی پی آر پی میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- وارد شدن آسیب به رگهای خونی در پوست
- وارد شدن آسیبهای عصبی
- بروز عفونت در محل تزریق
- کلسیفیکیشن یا به وجود آمدن بافت اسکار در محل تزریق
- عوارض جانبی ناشی از بیحسی مثل درد عضلانی، گیجی یا مشکلات کنترل ادرار
کاندیدهای مناسب تزریق پی آر پی
بزرگسالانی که مدتی طولانی به تاندونیت یا مشکلات دیگر مبتلا بوده و با درمانهای قبلی بهبود پیدا نکردهاند یا در اثر بعضی بیماریها و آلرژی قادر به مصرف داروهای ضد التهابی خوراکی نبودهاند. این افراد باید علائم کافی برای تزریق مجدد یا انجام جراحی را داشته باشند.
افرادی که کاندید مناسبی برای تزریق پی آر پی نیستند شامل:
- بیمارانی که به علت مشکلاتی مانند سابقه وجود لخته خون یا فیبریلاسیون دهلیزی باید داروهای رقیق کننده خون مصرف کنند و قادر به ترک داروهایشان به جهت تزریق پی آر پی نمیباشند.
- بیمارانی که نمیتوانند قبل یا پس از انجام پی آر پی مصرف آسپرین یا سایر داروهای ضد التهابی را ترک کنند.
- بیمارانی که اجازهی قطع و تزریق فرآوردههای خونی به بدن را ندارند.
- بیمارانی که به لیدوکائین یا سایر داروهای بی حس کننده حساسیت دارند.
مراقبتهای قبل از تزریق پی آر پی
جراح ارتوپد به بیماران پیشنهاد میکند پیش از تزریق پی آر پی از مصرف بعضی از داروها خودداری کنند یا مصرف آنها را ادامه ندهند. این داروها عبارتند از:

- عدم مصرف کورتیکو استروئیدها به مدت ۲ الی ۳ هفته پیش از تزریق پی آر پی.
- قطع مصرف داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی (NSAIDs) مانند ایبوپروفن یا آسپرین (مصرف آسپرین دوز پایین، مثلا 81 میلی گرمی مجاز است)، یا داروهای آرتریت مانند سلبرکس یک هفته پیش از تزریق.
- عدم مصرف داروهای ضد انعقاد خون ۵ روز پیش از تزریق پی آر پی (این کار فقط باید با نظارت پزشک انجام گیرد).
- علاوه بر موارد ذکر شده، به بیماران پیشنهاد میشود روز پیش از تزریق پی آر پی مقدار زیادی مایعات بنوشند. بعضی از بیماران بلافاصله پیش از عمل به داروی ضد اضطراب نیاز دارند.
مراقبتهای پس از انجام پی آر پی
- لطفاً پس از درمان PRP، این دستورالعملها را با دقت بخوانید و دنبال کنید. پس از تزریق PRP به مدت کوتاهی محدودیتهایی دارید که باعث می شود نتیجه درمان بسیار بهتر ظاهر شود و تقریباً بلافاصله به فعالیتهای روزانه خود برگردید.
- به مدت حداقل ۸ ساعت بعد از درمان با پی آر پی مناطق درمان شده را لمس، فشار، مالش یا دستکاری نکنید.
- خودداری از مصرف Advil، Aleve، آسپرین، ایبوبروفن، Motrin، Naprosyn، تمام داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی)، ویتامین A، ویتامین ای، گینکو بیلوبا، سیر، روغن کتان، روغن کبد ماهی،اسید چرب اسنشیال، حداقل به مدت ۱ هفته قبل و ۲ هفته پس از درمان.
- به یاد داشته باشید، هدف ما ایجاد التهاب میباشد. این داروهای نام برده شده موجب کاهش یا پیشگیری از التهاب میشوند که میتواند نتایج شما را کاهش دهد.
- اگر به دلایل قلبی باید آسپرین مصرف کنید، مطمئناً باید این کار را انجام دهید، اما این امکان دارد نتایج شما را محدود کند. طبیعی است که کبودی، قرمزی، خارش، تورم و یا درد را تجربه کنید که امکان دارد تا ۲ روز پس از تزریق شما زمان ببرد.
- در صورت بروز هرگونه درد و ناراحتی، امکان دارد Tylenol یا دیگر محصولات حاوی استامینوفن را طبق دستورالعمل مصرف کنید. ترجیحا اگر میتوانید از استفاده از یخ در منطقه تزریق شده پرهیز کنید زیرا یخ به عنوان یک فرایند ضد التهابی عمل خواهد کرد.
- حداقل ۳ ساعت پس از انجام پی آر پی برای مو ناحیهی تزریق در سر و موهای خود را خیس نکنید. برای ۳ روز اول از شامپویی استفاده کنید که دارای pH متعادل باشد.
- از سونا خشک و بخار، ۲ روز پس از معالجه پرهیز کنید.
- از تمرینات شدید، آفتاب گرفتن و گرما حداقل تا ۲ روز بعد از درمان پرهیز کنید.
- تا ۳ روز بعد از درمان از مصرف الکل، کافئین و سیگار پرهیز کنید.
- اگر از این روش برای درمان آلوپشیا ااستفاده کردهاید از مصرف دوباره مینوکسیدیل یا رنگ کردن یا صاف کردن مو حداقل به مدت ۳ روز پرهیز کنید.
چند جلسه تزریق پی آر پی نیاز است؟
تعداد جلسات و فواصل بین آنها بر حسب شرایط بیمار مشخص میشود و امکان دارد در هر شخص با شخص دیگر متفاوت باشد.
اگر PRP به جهت کمتر شدن درد در ناحیهای تزریق میشود، برای اینکه نتیجهای بهتر بدست آید باید تمامی مراحل تزریق PRP به طور کامل انجام شود.
در ضمن مدت زمان لازم برای ترمیم کامل ناحیهی آسیب دیده حداقل یک دوره زمانی ۶ ماهه خواهد بود. به نظر میرسد پاسخ بیولوژیکی بیمار بهترین آیتم برای تنظیم برنامه او میباشد.
مزایای پی آر پی
متخصصین طب فیزیکی و توانبخشی اعتقاد دارند که استفاده از روش PRP به عنوان یک روش تضمین شده و نتیجه بخش مزایای زیر را به همراه دارد:
- از پیشروی و شدت گرفتن آسیب جلوگیری میکند.
- به بدن شما قابلیت کافی برای بهبودی آسیبهای مزمن را میدهد.
- مدت زمان کلی بهبودی بعد از آسیبدیدگی را کم میکند.
- نیاز بیمار به انجام تکنیکهای جراحی و مداخلات درمانی تهاجمی را رفع میکند.
- از دیگر تکنیکهای درمانی دیگر هزینهی کمتری دارد.
- انجام آن آسان و ساده میباشد.
- تاثیرات درمانی آن بسیار سریع هستند.
چه افرادی برای روش پی آر پی مناسب نیستند؟
بعد از بررسی مزایای تکنیک پی آر پی حال سوال مهمی که امکان دارد برای شما به عنوان فردی که به انجام این روش علاقهمند شده است به وجود آمده باشد این است که چه افرادی نمیتوانند از این روش استفاده کنند.

در پاسخ باید گفته شود معمولا انجام روش PRP برای بیماران مبتلا به دیابت و بیماری ترومبوسیتوپنی (کم شدن پلاکتها) و همینطور بیمارانی که نیاز به مصرف آسپیرین و یا دیگر داروهای ضد انعقاد خون مانند (وارفارین یا هپارین) دارند، به هیچ عنوان پیشنهاد نمیشود.
بنابراین سعی کنید پیش از انجام روش درمانی پی آر پی با پزشک متخصص مشورت کنید و آزمایشهای لازم پیش از انجام عملیات پی آر پی را انجام دهید.
هزینه پی آر پی صورت
در صورتی که قصد دارید برای انجام پی آر پی مو در کلینیک فیروزه مراجعه کنید و می خواهید هزینه پی آر پی صورت را بدانید، باید با کلینیک فیروزه تماس بگیرید و نوبت ویزیت دریافت کنید تا همکاران ما با بررسی شرایط شما بتوانند هزینه مورد نیاز برای پی آر پی موی شما در سال 1401 را تعیین کنند و به شما در خصوص قیمت اطلاع دهند.
پرسش و پاسخ در مورد پی آر پی
هزینه عمل پی آر پی و دوره بهبودی بعد از آن چقدر می باشد؟
کل فرایند پی آر پی شامل آمادهسازی و تزریق آن در حدود ۹۰ دقیقه طول می کشد. پیشنهاد میشود که در ۴ ماه اول شروع درمان، هر ماه یک جلسه تزریق پی آر پی را انجام دهید و پس از آن در هر سال ۲ جلسه تزریق برای حفظ نتایج درمان انجام شود.
عوارض پی آر پی چیست؟
دردهای خفیف در هنگام تزریق، خونریزی نقطهای در محل تزریق و یا قرمزی پوست از دیگر عوارض این تکنیک میباشد. همچنین سر دردهایی تا یک روز امکان دارد داشته باشید که با گذشت این یک روز مشکل رفع میشود.
آیا پی آر پی سرطان زاست؟
ماده ای که به صورت طبیعی در بدن و خون انسان وجود دارد چرا باید سرطان زا باشد یا باعث سرطان شود. در ضمن هیچ تحقیقی به ارتباط بین پلاسمای غنی شده و سرطان تومور و پوست اشاره نکرده است. همچنین تحقیقات انجام شده در مورد عوارض این ماده به سرطان زا بودن آن صحبتی نشده است.
آیا پی آر پی درد دارد؟
معمولا تزریق پی آر پی دردناک نیست، اما ناراحتی حاصل به محل درمان بستگی دارد. تزریقهایی که در مفصل انجام میشوند احساس ناراحتی خفیفی به همراه خواهند داشت.